Vogels van diverse pluimage.

Het lijkt mij wel interessant om een aantal namen uit de 16e en 17e eeuw in al hun variëteiten de revue te laten passeren. Deze namen komen voor in o.a. de doop- trouw- en begraafboeken van de parochie St. Salvator, thans St. Amelberga te Susteren, waartoe tot omstreeks 1835 ook Dieteren behoorde. Let wel: veel van deze verschillend geschreven namen behoren toe aan leden van eenzelfde familie of eenzelfde gezin.

- Artz, Aretz, Arets, Aret (Aarts)
- Bonen, Bohnen, Boonen, Boenen
- Budels, Buidels, Buydels
- Backhaus, Backhuys, Bachuys, Bachusium (Backus of Backes)
- de Craey, de Crau, de Craw, Krahe
- Coenemans, Coonemans
- Conen, Cohnen, Kohnen, Coenen
- van Genabeth, van Gen Abeth, van Gen Nabeth, Nabeth
- Gorts, Goerts, Gheurdts (Geurts)
- Heuvels, Hoevels, Heuvelmans, Hövels, Huvels
- Horens, Hoorens, Hoerens, Horns
- Hölsken, Hulsken, Hülsken (Hölsgens)
- Houben, Huben, Hubens
- Kauman, Koumans, Keumans, Keumens, Keuhmens, Keumens, Coomans
- Lijnen, Leinen, Lienen, Linen
- Meufels, Meuffels, Meuffelss, Meyffels, Muffels
- Peskens, Pesgens, Pesquens
- Postjens, Poestjens, Pöstjens, Pustiens, Püstjens, Pustjens
- Roncken, Ronkaerts, Ronkartz, van den Ronck
- Roders, Röders, Rodes
- Slangen, Schlangen, Slanghen
- Stefens, Steffers, Steyfarts, Steyfartz, Steffens, Stevens
- Strickers, Streykers, Strijkers, Streichers
- Schulpen, Schulpen, Sculpen, Scülpen, Schulpenye
- Schwillens, Swillens, Swilliens, Schwilgens
- Schalley, Schalhey, Schallay, Scalley, Challay, Challey
- Schoolmeester, Schoolmeesters, Schulmeister
- Toenussen, Thoenussen, Tonissen, Tönissen (Theunissen)
- Vergoossen, Vergossen, Vergoessen

Waaraan werden de achternamen ontleend ?

Verderop, in het volgende hoofdstuk, vindt U een aantal namen met hun varianten en de wijze waarop zij tot stand zijn gekomen en hoe zij zich in de loop van de tijd hebben ontwikkeld. Zoals hiervoren al even werd opgemerkt, zijn de achternamen c.q. familienamen in de loop der eeuwen geleidelijk aan ontstaan, en kregen pas in de Franse tijd een wettelijke basis. De grondpatronen waaruit zich de familienamen ontwikkelden, lagen eigenlijk voor de hand, en hadden alles te maken met het leven van alledag. Globaal genomen zijn er 5 grondpatronen die de basis van de familienamen vormen n.l.:

1  Vóórnamen
2 Geografische namen zoals plaatsnamen of woongebieden
3 Beroepen
4 Bijnamen, ontleend aan bijzondere kenmerken
5 Diverse gebeurtenissen, situaties of omstandigheden
Voor elk van deze groepen volgt hierna een kleine toelichting.

Ontleend aan vóórnamen.

Heel veel familienamen dragen duidelijke, maar soms ook minder duidelijke kenmerken van een vóórnaam. De familienaam "Janssen" is wel het meest bekende en meest voor de hand liggende voorbeeld. Deze naam is afgeleid van de oorspronkelijke aanduiding "zoon van Jan", overgaand via "Jan z'n zoon" en "Jans zoon" in "Janssen". De herkomst van Peters, Lucassen, Gerards, Theunissen, Willems, Welters, Wolters en Jacobs zullen U ook wel duidelijk zijn. Maar ook voornamen die tegenwoordig zelden of nooit meer gebruikt worden hebben hun bijdrage geleverd. Voorbeelden hiervan zijn o.a. de achternamen Geurts (afgeleid van Geurt, een dialectische vorm van Godefridus), Leurs (afgeleid van Leur, een verkleinwoord van Laurentius), en Boosten (afgeleid van Boost, een verkorting van Sebastianus).


16